Chartered Financial Analyst

CFA (Chartered Financial Analyst) jest znanym i uznawanym tytułem międzynarodowym. Jego posiadacze, dyplomowania analitycy finansowi, mogą pochwalić się szeroką wiedzą i kwalifikacjami zawodowymi w zakresie zarządzania inwestycjami oraz umiejętnościami niezbędnymi w procesie podejmowania decyzji inwestycyjnych. Tytuł CFA z pewnością okaże się przydatny dla osób pracujących lub planujących karierę w obszarze analizy i wyceny aktywów, zarządzania ryzykiem lub portfelem inwestycyjnym.

Organizowany przez CFA Institute egzamin składa się z trzech etapów i obejmuje szeroki zakres tematyczny. Sprawdzana jest wiedza z takich obszarów, jak: etyka zawodowa, ekonomia, metody ilościowe i statystyka, rynki i instrumenty finansowe, analiza sprawozdań finansowych, finanse przedsiębiorstw, inwestycje alternatywne i zarządzanie portfelem. Pierwszy etap egzaminu koncentruje się na sprawdzeniu wiedzy kandydata dotyczącej znajomości narzędzi i koncepcji niezbędnych w procesie podejmowania decyzji inwestycyjnych i zarządzania inwestycjami. Drugi weryfikuje umiejętności zastosowania poznanych wcześniej zagadnień, natomiast na trzecim trzeba wykazać się zaawansowanymi umiejętnościami zarządzania portfelem.

Egzaminy organizowane są w kilkudziesięciu wybranych centrach egzaminacyjnych na świecie. Odbywają się na początku czerwca (między innymi w Warszawie) lub na początku grudnia (tylko pierwszy etap nie jest przeprowadzany w Polsce), a każdy z nich składa się z dwóch trzygodzinnych sesji. Egzaminy na pierwszym i drugim etapie przeprowadzane są  w formie testowej, natomiast etap trzeci składa się w połowie z testów i w połowie z pytań opisowych. Egzamin można zdawać jedynie w języku angielskim. Zgodnie z zaleceniami Instytutu, na każdy z trzech etapów trzeba poświęcić co najmniej 250 – 300 godzin nauki.

Warunkiem przystąpienia do programu jest posiadanie tytułu przynajmniej licencjata lub skończenie minimum 3 lat studiów. W przypadku braku takiego wykształcenia, konieczne jest posiadanie 4–letniego, akceptowanego przez Instytut, doświadczenia zawodowego. Tytuł CFA mogą otrzymać osoby, które zaliczyły wszystkie 3 etapy egzaminu, posiadają przynajmniej 4 lata doświadczenia inwestycyjnego i przystąpią jako członek do CFA Institute oraz lokalnego oddziału organizacji. Członkowie zobowiązani są do corocznego opłacania składek oraz dostarczania podpisanego oświadczenia dotyczącego przestrzegania zasad etyki zawodowej zawartych w dokumencie CFA Institute: Code of Ethics and Standards of Professional Conduct.

Opłaty za egzamin wahają się w zależności od czasu, jaki pozostał do egzaminu (im bliżej egzaminu, tym opłaty są wyższe). Kandydat musi ponieść jednorazowy koszt przystąpienia do programu (ważny przez 7 lat) wynoszący od 405 do 490 USD. Opłaty egzaminacyjne wahają się od 630 do 1000 USD za każdy egzamin, a na ich wysokość, oprócz wcześniej wspomnianego czasu do egzaminu, ma wpływ także rodzaj materiałów do nauki, jakie zamówimy – dostępne są książki w formie tradycyjnej lub elektronicznej.

CFA Institute nie podaje dokładnych progów zaliczających egzaminy, jednak zakłada się, iż jest to poziom ok. 70 procent. Zdawalność poszczególnych etapów wynosi zazwyczaj 30 – 50 procent.

Association of Chartered Certified Accountants

Głównym celem organizacji ACCA (Association of Chartered Certified Accountants) jest promocja przestrzegania zasad etyki, standardów zasad moralnych i profesjonalizmu w środowisku osób związanych z finansami i odpowiedzialnych za zarządzanie finansowe. Duży nacisk kładziony jest na ciągły rozwój zawodowy, jakość kształcenia i uniwersalność posiadanych kwalifikacji, które opierają się o zastosowanie MSSF i MSRF. Przyznawane przez ACCA uprawnienia są znane na całym świecie i często przyjmowane za wzorzec międzynarodowego programu z zakresu rachunkowości (np. przez ONZ). Członkostwo w organizacji ACCA uzyskuje się po zdaniu 14 egzaminów oraz wykazaniu się odpowiednią, minimum 3-letnią praktyką zawodową. Kandydaci zobowiązani są także przejść specjalne szkolenie Professional Ethics Module.

Zakres tematyczny egzaminów jest bardzo szeroki i wymaga wykazania się wiedzą teoretyczną  i praktyczną, obejmującą takie zagadnienia, jak: rachunkowość finansowa i menedżerska, podatki, prawo, aż po tematykę  związana z tworzeniem i implementowaniem strategii w przedsiębiorstwach. Egzaminy podzielone są na 3 poziomy: Knowledge (3 egzaminy, F1 – F3), Skills (6 egzaminów, F4 – F9) i Professional (5 egzaminów, P1 – P7, trzy obowiązkowe plus dwa z czterech do wyboru), a każdy z nich przeprowadzany jest w języku angielskim. Egzaminy z pierwszego poziomu mogą być zaliczane w formie komputerowej lub pisemnej i trwają 2 godziny. Pozostałe mają formę pisemną, oparte są na zadaniach typu case study i trwają 3 godziny (plus 15 minut na zapoznanie się z poleceniami). Poszczególne pytania nie dotyczą jednego obszaru wiedzy, lecz są połączeniem wielu jej obszarów i sprawdzają kompleksową wiedzę studenta, umiejętność jej stosowania oraz wyciągania na jej podstawie odpowiednich wniosków. Zaliczenie poszczególnych etapów egzaminu warunkuje udzielenie minimum 50% poprawnych odpowiedzi.

Egzaminy odbywają się w dwóch sesjach, grudniowej i czerwcowej, w specjalnych ośrodkach egzaminacyjnych. W Polsce przeprowadzane są w dwóch miastach – w Warszawie i Krakowie. Kolejność oraz liczbę egzaminów zdawanych w trakcie poszczególnych sesji można wybrać dowolnie, dlatego też zdobycie dyplomu ACCA możliwe jest (przy ogromnym nakładzie pracy) nawet w przeciągu roku (najczęściej jednak zajmuje to od 2,5 do 4 lat). Wszystkie egzaminy ACCA należy zaliczyć w czasie 10 lat. Osoby posiadające dyplom studiów licencjackich, magisterskich lub podyplomowych mogą uzyskać zwolnienie z egzaminów F1 – F4, a posiadacze uprawnień biegłego rewidenta w Polsce – z egzaminów od F1 do F9. Zdawalność egzaminów zależy od poziomu i waha się od 30 do ponad 50 procent.

Warunkiem przystąpienia jest dokonanie rejestracji i wysłanie kompletu wymaganych dokumentów do siedziby organizacji w terminie do 31 sierpnia dla egzaminu grudniowego i do 31 grudnia dla egzaminu czerwcowego. Podobnie jak w przypadku innych tego typu egzaminów opłaty nie należą do najniższych. Koszt rejestracji do programu wynosi 69 GBP, tyle samo wynosi opłata roczna. Wysokość opłat za poszczególne egzaminy zależy od poziomu – dla pierwszego wynosi 55 GBP za egzamin, dla drugiego 69 GBP, a dla trzeciego 81 GBP.

The Chartered Institute of Management Accountants

CIMA opiera się  na zarządzaniu przedsiębiorstwem i strategicznej roli informacji zarządczej w tym procesie, dzięki czemu należy do najbardziej znanych kwalifikacji zawodowych z obszaru rachunkowości zarządczej. Egzaminy niezbędne do zdobycia tych kwalifikacji organizowane są przez organizację CIMA (The Chartered Institute of Management Accountants) i obejmują materiał z obszaru rachunkowości zarządczej i finansowej, zarządzania strategicznego oraz prawa i podatków. Posiadacze kwalifikacji CIMA pracują głównie w działach finansowych i księgowych, kontrolingu lub też w różnego rodzaju instytucjach finansowych na stanowiskach związanych z rynkiem finansowym.

W celu uzyskania omawianej kwalifikacji konieczne jest zaliczenie 15 egzaminów, które podzielone są na kilka poziomów. Zdanie wszystkich egzaminów na najniższym poziomie Certificate in Business Accounting (CBA) uprawnia do podejścia do egzaminów na poziomie Operational. Podobna zasada dotyczy przechodzenia na kolejne poziomy Management i Strategic. Ostatni etap - test T4 (Test od Professional Competence in Management Accounting) posiada formę pisemną i jest zwieńczeniem edukacji kandydata. Do zaliczenia każdego z egzaminów konieczne jest zdobycie przynajmniej 50% punktów. Ze względu na obszerność materiału, zdobycie certyfikatu zajmuje najczęściej kilka lat.

Egzaminy można zdawać  dwa razy w roku – w maju lub listopadzie; jedynie pierwszy etap CBA, składający się z 5 egzaminów, można zaliczać w ciągu całego roku w formie testu komputerowego (każdy trwa około 2 godzin). Jest to także jedyny etap egzaminu, który może być  zdawany w języku polskim – pozostałe etapy odbywają się  tylko po angielsku. Absolwenci studiów ekonomicznych lub finansowych, w oparciu o wykaz przedmiotów realizowanych w trakcie studiów, mogą  uzyskać zwolnienie z pierwszych pięciu egzaminów. Z kolei absolwenci studiów MBA mogą uzyskać zwolnienie nawet z 11 egzaminów.

Do egzaminu przystąpić  mogą osoby posiadające wyższe wykształcenie i przynajmniej trzyletnie doświadczenie w pracy związanej z zakresem tematycznym egzaminu. Termin rejestracji dla osób chcących podejść do egzaminu w listopadzie mija 31 lipca, natomiast dla osób zdających w sesji majowej – 31 stycznia. Egzaminy organizowane są w Krakowie i Warszawie. Opłata rejestracyjna w programie wynosi ponad 60 GBP, członkowska opłata roczna ponad 90 GBP, natomiast ceny poszczególnych egzaminów, w zależności od poziomu, wahają się od 45 GBP do ponad 100 GBP.

Certified Internal Auditor

Wbrew pozorom egzamin CIA (Certified Internal Auditor) nie ma wiele wspólnego z amerykańską agencją wywiadowczą, obejmuje natomiast zakres materiału, wiedzy i umiejętności, jaki niezbędny jest w pracy audytora wewnętrznego. Certyfikat wydaje Instytut Audytorów Wewnętrznych (The Institute of Internal Auditors), a jest on w szczególności przydatny dla osób planujących karierę w zakresie audytu, pełniącym stanowiska kontrolera czy dyrektora finansowego.

Egzamin składa się  z 4 etapów. Pierwszy z nich ma na celu sprawdzenie ogólnej wiedzy dotyczącej roli procesu audytu wewnętrznego w nadzorze korporacyjnym, oceny ryzyka i szeroko pojętej kontroli firmy. Drugi dotyczy sprawdzenia umiejętności wykonywania konkretnych zadań audytu wewnętrznego. Kolejne etapy dotyczą sprawdzenia umiejętności tworzenia analiz biznesowych i znajomości technologii informatycznych oraz umiejętności zarządzania przedsiębiorstwem. Zdobyta wiedza ma mieć wymiar nie tylko teoretyczny, ale także praktyczny.

Komputerowe testy CIA odbywają się przez cały rok i składają się ze 100 pytań. Na ich rozwiązanie kandydat ma 2 godziny i 45 minut. CIA jest jednym z niewielu egzaminów międzynarodowych, który daje możliwość rozwiązywania zadań przygotowanych w języku polskim. Opłaty za poszczególne egzaminy wahają się od 85 do 160 USD, a opłata rejestracyjna wynosi 75 USD. Wszystkie części można zdawać za jednym podejściem lub oddzielnie, jednak nie później niż 6 miesięcy od daty dokonania rejestracji na konkretny egzamin. W przypadku otrzymania negatywnego wyniku, należy poczekać 90 dni, aby móc powtórzyć test.

Certyfikat CIA może być zdobyty przez osoby, które zaliczyły wszystkie 4 części egzaminu, posiadają ukończone studia wyższe (przynajmniej licencjackie) oraz co najmniej dwuletni staż pracy w audycie wewnętrznym lub równoważnym (np. w dziale audytu w firmie konsultingowej). Dodatkowo konieczne jest posiadanie referencji potwierdzających nienaganną postawę zawodową i moralną kandydata.

Project Management Professional

Certyfikat PMP (Project Management Professional) wydawany jest przez Project Management Institute (PMI) zrzeszający wykwalifikowanych kierowników projektów. Instytucja ta, będąca największą międzynarodową organizacją tego typu, uznawana jest za prekursora standardów w dziedzinie zarządzania projektami. Posiadanie certyfikatu jest potwierdzeniem posiadanej wiedzy, kompetencji i umiejętności wykorzystania odpowiednich technik i narzędzi w celu zarządzania projektami różnego rodzaju.

Egzamin obejmuje takie zagadnienia, jak: inicjacja, planowanie, wykonywanie, monitoring i kontrola oraz zamykanie projektu. Sprawdzana jest także odpowiedzialność zawodowa kandydata, jego wiedza z zakresu zarządzania i znajomość profesjonalnej terminologii. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest posiadanie dokumentu potwierdzającego przebycie teoretycznego szkolenia (trwającego 35 godzin) i, dla osób z wyższym wykształceniem, udokumentowanego doświadczenia projektowego w wymiarze przynajmniej 36 miesięcy w ciągu ostatnich 6 lat (4500 godzin doświadczenia projektowego). Od osób nieposiadających dyplomu wyższej uczelni wymagane jest posiadanie co najmniej 5-letniego doświadczenia w zarządzaniu projektami na przestrzeni 8 lat (7500 godzin). Egzamin przeprowadzany jest w formie papierowej lub komputerowej i trwa 4 godziny (składa się z 200 pytań testowych jednokrotnego wyboru). 25 pytań jest losowo pomijanych, tak więc ocenie podlega jedynie 175. Aby zaliczyć egzamin, trzeba prawidłowo odpowiedzieć  na przynajmniej 141 pytań. W Polsce egzamin można zdawać w Warszawie.

Opłata za egzamin wynosi 405 USD dla członków PMI oraz 555 USD dla pozostałych osób. Do egzaminu można podchodzić trzy razy. Jeżeli wszystkie próby zakończą się niepowodzeniem, kandydat musi odczekać rok od ostatniej nieudanej próby, aby móc ponownie przystąpić  do egzaminu.

Otrzymanie certyfikatu PMP jest trudne, a do nie najłatwiejszych należy też jego utrzymanie – jest ważny przez 3 lata i wymaga tzw. recertyfikacji polegającej na zdobyciu w tym okresie przynajmniej 60 punktów PDU (Professional Development Units) w ramach zatwierdzonej przez PMI aktywności. PDU zdobywa się poprzez udział w specjalnych szkoleniach i kursach, mających na celu pogłębianie wiedzy i rozwój profesji, a także poprzez działalność w ramach organizacji.

Ze względu na wysokie wymagania dotyczące kandydatów i stopień trudności egzaminu PMP, instytut PMI zdecydował się wprowadzić certyfikację  CAPM (Certified Associate in Project Management), który jest uproszczoną wersją PMP. Zainteresowani będą nim przede wszystkim początkujący kierownicy projektów oraz członkowie zespołów projektowych.

Zestawienie najważniejszych informacji dotyczących międzynarodowych egzaminów

[1] Dla osób posiadających wymagane doświadczenie zawodowe.

Opracowania zawarte w portalu inwestycyjnym www.gazetatrend.pl nie są rekomendacjami w rozumieniu przepisów Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych lub ich emitentów (Dz. U. z 2005 r. Nr 206, poz. 1715). Wydawca i autorzy nie ponoszą odpowiedzialności za szkody poniesione w wyniku decyzji inwestycyjnych podjętych na podstawie opracowań publikowanych w ramach portalu inwestycyjnego www.gazetatrend.pl.

Wszelkie opinie i oceny zawarte w niniejszym serwisie wyrażają indywidualne opinie osób je sporządzających w dniu ich publikacji i nie mogą być interpretowane jako podstawa do podejmowania jakichkolwiek decyzji dotyczących inwestycji dokonywanych przez czytelnika.

Dodatkowe ikony wykorzystane na zasadach licencji Creative Commons: famfamfam Silk oraz FatCow.