English info

Franczyza z McDonald's

Autor: Małgorzata Kosiecka

Data: 19 maja 2010

McDonald’s jest obecnie największą organizacją franczyzową na świecie. W restauracjach działających pod wspólną marką obsługuje się dziennie około 50 milionów klientów, którym sprzedawane są hamburgery, cheeseburgery, frytki i inne produkty typu fast-food.

Historia McDonald’s rozpoczyna się w 1940 roku, kiedy to bracia Mac i Dick otworzyli swoją pierwszą restaurację w San Bernardino, w Kalifornii. Kilka lat później spotkał ich Ray Kroc, który zaproponował im otworzenie kolejnych restauracji i stworzenie prawnej formy dla systemu franczyzowego. Tak, w 1955 roku, powstała korporacja McDonald’s, będąca obecnie największym przedsiębiorstwem w branży restauracji szybkiej obsługi zarówno pod względem wielkości sprzedaży i liczby posiadanych lokali. Dynamiczny rozwój firmy widoczny był od samego początku jej działalności. Już w 1966 roku zadebiutowała na nowojorskiej giełdzie, gdzie obecnie wchodzi w skład wskaźnika giełdowego Dow Jones.

Pierwsza zagraniczna restauracja McDonald’s została otwarta w Kanadzie w 1967 roku, a pierwsza europejska –w 1971 roku w Holandii. Obecnie pod marką McDonald’s działają w 118 krajach ponad 33 tysiące restauracji, które zatrudniają łącznie około 1,5 miliona pracowników. Ponad 70% restauracji prowadzonych jest przez franczyzobiorców, co daje firmie McDonald’s pierwsze miejsce na świecie wśród organizacji działających na tego typu zasadach. Franczyzobiorcy mogą brać aktywny udział w tworzeniu i realizacji strategii firmy, oraz zgłaszać własne koncepcje usprawnienia biznesu. Do ich pomysłów można zaliczyć takie produkty jak: BigMac, Filet-O-Fish czy ciastko jabłkowe.

McDonald’s w Polsce

Pierwszą restaurację w Polsce McDonald’s otworzył 17 czerwca 1992 roku w Warszawie. Mieściła się ona przy skrzyżowaniu ulic Marszałkowskiej i Świętokrzyskiej i już pierwszego dnia, w ciągu kilkunastu godzin pracy, obsłużyła kilkadziesiąt tysięcy gości, dzięki czemu został pobity rekord świata w liczbie zamówień. Popularność marki sprawiła, że obecnie McDonald’s Polska posiada 239 restauracji w 93 miastach w Polsce i zatrudnia ponad 13,5 tysiąca pracowników. Około 30% restauracji prowadzone jest przez grono 48 franczyzobiorców.

McDonald’s Polska od początku swojej działalności stawiał na jakość, czystość i świeżość. Był jedną z pierwszych firm gastronomicznych stosujących system kontroli jakości zgodny z HACCP. Wdrożono również procedurę MAAP (McDonald’s Agriculture Assurance Program), która pozwala osiągnąć wysoką jakością i bezpieczeństwo oferowanych produktów.

Zadowalające wyniki

Nawet w okresie spowolnienia gospodarczego McDonald’s radził sobie nieźle, czego mogła mu pozazdrościć niejedna firma z branży. Obecnie wyniki koncernu są coraz bardziej zadowalające. Przykładowo, w pierwszym kwartale 2009 roku sprzedaż wzrosła o prawie 6% w porównaniu do podobnego okresu 2008 roku, a zysk wyniósł 979,5 mln USD. Cały rok 2009 przyniósł kilkuprocentowy wzrost sprzedaży. Świetne wyniki zanotowano w pierwszym kwartale 2010 roku, kiedy to zarobiono ponad miliard USD. Sprzedaż i przychody rosły na wszystkich rynkach, najsilniej na Bliskim Wschodzie i w Afryce.

Ofiarą kryzysu finansowego stały się jedynie islandzkie restauracje sieci McDonald’s. Pod koniec 2009 roku zostały zamknięte wszystkie trzy, zlokalizowane w Reykjavíku, McDonald’y na wyspie.

Licencja na biznes

Franczyzobiorcą McDonald’s może zostać właściwie każda osoba fizyczna (możliwe jest także prowadzenie działalności gospodarczej w formie jednoosobowej spółki z o.o.), niezbędne jest jednak posiadanie odpowiedniego kapitału, czasu oraz smykałki do interesów. Chociaż McDonald’s pomaga w prowadzeniu przedsięwzięcia, to podmiotem odpowiedzialnym i podejmującym ryzyko działalności gospodarczej jest licencjobiorca, od którego wymaga się pełnego zaangażowania, posiadania umiejętności przywódczych i chęci kierowania własnym przedsiębiorstwem. Konieczne jest także wzięcie udziału w programie szkoleniowym trwającym kilka miesięcy oraz uczestniczenie w innych, kilkudniowych kursach kierowniczych.

Poszukiwaniem miejsc pod lokalizację nowych restauracji oraz ich budową zajmuje się McDonald’s. Nowi franczyzobiorcy nie zakładają własnych lokali, a jedynie przejmują te już funkcjonujące. Nie mają również możliwości ich odkupienia. Umowa franczyzy zawierana jest najczęściej na 20 lat, a w jej ramach licencjobiorcy udostępniany jest lokal położony w atrakcyjnej i przemyślanej lokalizacji. Ma on również możliwość korzystania ze znaku towarowego, zapewnioną stałą pomoc i konsultacje oraz szkolenia dla siebie i pracowników. Franczyzobiorca korzysta również ze wspólnych programów i akcji marketingowych, a także pomocy w zakresie PR.

Inwestycja franczyzobiorcy opiera się na konieczności zapewnienia wyposażenia restauracji, odpowiedniego poziomu zapasów oraz na wniesieniu opłat jednorazowych. Potrzebny kapitał kształtuje się na poziomie kilkudziesięciu tysięcy dolarów, a składają się na niego głównie: Wstępna Opłata Licencyjna (45.000 USD) oraz Kaucja Gwarancyjna (15.000 USD). Inwestowane środki muszą stanowić własność licencjobiorcy nieobciążoną żadnymi roszczeniami lub pochodzić z kredytu bankowego.

Od wygenerowanej sprzedaży netto pobierane są opłaty miesięczne i obejmują: opłatę za korzystanie z lokalu (sięgającą nawet kilkunastu procent sprzedaży netto), opłatę licencyjną (5%) i opłatę marketingową (4,5%). Dodatkowo, przynajmniej 1% comiesięcznej sprzedaży netto franczyzobiorca musi przeznaczyć na akcje promocyjne prowadzone we własnym zakresie.

Do zadań licencjobiorcy należy również dobór personelu. Restauracja McDonald’s zatrudnia na ogół od 30 do 70 osób, w tym kilku menedżerów. Znaczna część pracowników to osoby pracujące na część etatu, co sprawia, że McDonald’s uważany jest za atrakcyjne miejsce pracy dla uczniów i studentów.