English info

Prawo inflacji

Autor: Michał Stopka

Data: 10 stycznia 2008

Inflacja jest ważnym czynnikiem przy inwestowaniu, ponieważ wpływa na stopę wolną od ryzyka. Pisałem o tym w październikowym wydaniu Trendu w artykule pt.: „Dlaczego ceny akcji ulegają zmianie cz. 1. „Prawo stopy procentowej”. Niska inflacja sprzyja też rozwojowi gospodarczemu, ponieważ w takiej sytuacji zazwyczaj rynkowe stopy procentowe są również niskie, co przekłada się na wzrost inwestycji oraz kredytów konsumpcyjnych, a to z kolei wpływa na przychody firm. Na zyski spółek wpływają również niskie koszty odsetek. W tym artykule opiszę główne czynniki mające wpływ na inflację.

Czynniki popytowe:

Inflację może wywołać kilka czynników popytowych: 1) Łagodna polityka rządu, czyli zwiększenie wydatków rządowych, np. na zasiłki, opiekę społeczną, emerytury, pensje dla „sfery budżetowej” czy też inwestycje rządowe. 2) Łagodna polityka monetarna Banku Centralnego, czyli za niskie stopy procentowe. Osoby prywatne oraz firmy zadłużają się i zbyt duża liczba pieniędzy w obiegu powoduje pojawienie się inflacji. 3) Wzrost ilości „pieniędzy w obiegu” może być też spowodowany wzrostem płac oraz spadkiem bezrobocia, co z kolei powoduje, że fundusz płac (wszystkie płace zsumowane) jest coraz większy. Generalnie uważa się, że inflacja jest pod kontrolą dopóki dynamika wzrostu płac jest niższa niż dynamika wydajności pracy.

Czynniki podażowe:

Wzrost cen spowodowany jest wzrostem kosztów produkcji lub zmniejszeniem ilości dostępnych produktów. Jeżeli np. ceny surowców np. miedzi czy ropy naftowej pójdą mocno do góry, przekłada się to na znaczny wzrost kosztów produkcji. Firmy nie mogą w długim okresie sprzedawać poniżej kosztów produkcji i w końcu podnoszą ceny. Czynnik ten np. spowodował, że w latach siedemdziesiątych pojawiła się bardzo duża inflacja na świecie (rzędu 10-20 procent). Doprowadziły do tego „szoki naftowe”, czyli bardzo duże wzrosty cen ropy naftowej i innych surowców. W krótkim okresie nie było możliwości obniżenia pozostałych kosztów (np. koszty płac czy wprowadzenie nowych technologii) i firmy musiały podnieść ceny, szczególnie, że po pyt na surowce nie mógł być zmniejszony z dnia na dzień. Efekt droższych surowców przenosi się też na koszty usług, np. droższe paliwo, czy też maszyny. Czynnikiem podażowym można tłumaczyć spadek inflacji na świecie od początku lat 80-tych. Przenoszenie produkcji do Azji, nowe technologie, wpływ Internetu a przez to konkurencja pomiędzy różnymi firmami oraz „nadmiar” wielu produktów spowodowały stopniowo, że ceny były stabilne, a w wielu przypadkach nawet spadały (koszty części do elektroniki, samochody, RTV).

Kurs walutowy:

Mocna waluta danego kraju (np. złotówki) powoduje, że inflacja jest niska, gdyż coraz tańszy import przeciwdziała presji inflacyjnej. Kwestia kursu walutowego dotyczy zarówno produktów dla konsumentów jak również kosztów produkcji przedsiębiorstw czy też dóbr inwestycyjnych sprowadzanych z zagranicy. Firmy mają w ten sposób niższe koszty funkcjonowania i nie mają impulsu do podnoszenia cen produktów. Jest jeszcze inny, mniej “namacalny” aspekt mocnej złotówki. Nawet, jeżeli produkty nie są importowane z zagranicy, ale produkowane w kraju, to i tak lokalni producenci nie mogą podnosić cen, bo pojawia się „efekt substytucyjny”, czyli przy pewnych poziomach cen dany produkt można zamienić innym produktem (substytucyjnym), spełniającym podobną funkcję (np. szampon polski i importowany z zagranicy, czy też jabłka i banany). Efekt „mocnej złotówki” to jeden z powodów niskiej inflacji w ciągu ostatnich paru lat w Polsce, szczególnie, że Polska jest małym krajem i ma dużą wymianę produktów i usług z zagranicą.

Teoria „oczekiwań inflacyjnych”: Zgodnie z nią, jeżeli Bank Centralny głosi, że będzie „ostro” walczył z inflacją, to ona rzeczywiście się nie pojawi, jeżeli ludzie w to uwierzą. Jeżeli jednak nie uwierzą, to konsumenci będą robili „zapasy” a producenci „z wyprzedzeniem” podnosili ceny, co spowoduje pojawienie się inflacji.


Podobne artykuły: